کد مطلب:1641 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:498
روابط اقتصادی زن و شوهر
23- سؤال: آیا اعضای خانواده موظف هستند درباره حلال بودن درآمد سرپرست خانواده تحقیق و بررسی كنند؟
جواب: اعضای خانواده مكلف به تحقیق نیستند و تا یقین به وجود مال حرام در بین اموال حاصل نشود تصرف مانع ندارد. امام: استفتائات، ج 2، ص 49، سؤل 134.
24- سؤال: شوهر من نماز نمی خواند وخمس نمی پردازد:
الف - آیا پولی را كه از او می گیرم برایم حلال است و یا باید خمس آن را بپردازم ؟
ب - حكم مواد غذایی كه به منزل می آورد و یا لباسهایی كه برای من و فرزندانم می خرد، چیست ؟
ج - حكم اقامت در خانه ای كه او با این پول تهیه كرده است چیست ؟
جواب:
تبریزی: برای شما جایز است. استفتاء
فاضل: اگر یقین نداشته باشد كه عین آن پول و عین آن غذا و لباس متعلق خمس است، برای شما اشكالی ندارد و راجع به اقامت در خانه چنین شخصی، اگر می توانید او را نصیحت كنید و با او مدارا نمایید و اگر مؤثر نشد حكم دیگری دارد. استفتاء
25- سؤال: آیا زن و شوهر می توانند طبق موازین شرعی و قوانین رسمی چیزی رابه یكدیگر بفروشند؟
جواب: هر یك می توانند ملك شرعی دیگری را از او بخرد.
امام - با استفاده از استفتائات، ج 2، ص 105، سؤال 85.
26- سؤال: آیا مرد می تواند همسر خود را مجبور به فروش اموالش نماید، مثلاً زن را وادار كند خانه یا ملكش را بفروشد؟
جواب: حق ندارد، و شوهر اختیار همسرش را (در اینگونه موارد) ندارد و طرفین حقوق متقابله ای دارند كه باید عمل كنند .
امام، استفتائات، ج 2، ص 78، سؤال 27.
تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
27- مسأله: اگر زن یا شوهر چیزی را به دیگری هبه كنند، تا زمانی كه آن چیز موجود باشد می توانند آن را پس بگیرند. لكن بنابر احتیاط مستحب بهتر است آن را پس نگیرد. امام - تحریرالوسیله، ج 2، كتاب الهبه، مسأله 8.
28- مسأله: در صبح هر روز زن مالك نفقه همان روز از مال شوهر می شود، البته به مقداری كه در آن روز مصرف می كند. (موارد و مقدار نفقه زن در قسمت حقوق ذكر خواهد شد، مراجعه نمایید.) بنابراین اگر مرد پول بیشتری به زن بدهد كه او به اندازه نفقه خود از آن پول بردارد، زن زائد بر آن را مالك نیست و شوهر می تواند آن را از زن پس بگیرد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 10.
تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
29- مسأله: اگر مرد نفقه یك روز یا یك هفته و یا مثلاً یك ماه را یك جا به زن بدهد، و زن با صرفه جویی و یا استفاده كردن از پولهای دیگر، مقداری از این پول را پس انداز كند، زن مالك آن است و شوهر حق پس گرفتن آن را ندارد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 11.
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 1897.
تبریزی: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2421.
فاضل: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2480.
توجه: معمولاً مردها علاوه بر نفقه زن مخارج بچه ها را هم به زن می پردازد، در مسأله فوق، زن فقط صاحب آن مقداری از پول می شود كه در تفقه خودش صرفه جویی كرده باشد. ولی صاحب مازاد بر مخارج فرزندان نیست. مگر آنكه شوهر آن را به زن تملیك كند.
30- مسأله: اگر مردی نفقه یك روز زن را نپردازد، در پایان آن روز به مقادر نفقه به گردن مرد، دین می آید و به زن مقروض می شود. چه زن آن را از مرد طلب كرده باشد یا نه.
31- مسأله: زن می تواند نفقاتی را كه شوهر نداده در هر زمانی از او مطالبه كند، و اگر شوهر نپرداخت، زن می تواند با مرجعه به حاكم شرع نفقه خود را از شوهر بگیرد، و در صورتی كه شوهر نداشته باشد كه نفقه را بپردازد به او مهلت داده می شود كه هر گاه توان پرداختن پیدا كرد بپردازد.
امام - تبریزی - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل.
بهجت: (6)
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی الفتضات، مسأله 10
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 1897
تبریزی: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2421
فاضل :با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2480
32- مسأله: اگر مردی نفقه زن را نپردازد، زن می تواند از تمكین به شوهر خود داری نماید و همچنین می تواند نزد حاكم رفته تا او شوهر را با مجبور به پرداخت مخارج زندگی زن كند و اگر دسترسی به حاكم ممكن نباشد، زن می تواند از اموال مرد به اندازه نفقه خودش بدون اذن او بردارد.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، القول فی نفقه الاقارب، مسأله 14.
33- مسأله: زنی كه از شوهر اطاعت می كند (یعنی ناشزه نیست) اگر مطالبه خرجی كند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممكن نیست چنانچه ناچار باشد معاش خود را تهیه كند، در موقعی كه مشغول تهیه معاش است اطاعت از شوهر بر او واجب نیست.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2416.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2425.
فاضل - مكارم: (7)
34- مسأله: اگر مردی بعد از عقد از پرداخت نفقه معذور شد (یعنی عذری كه شرع آن را قبول كند) زن نمی تواند عقد را فسخ كند. بلكه اگر مرد می تواند نفقه زن را بپردازد ولی نمی پردازد، زن می تواند طبق مسأله قبل عمل نماید. در هر حال یا حاكم از مال شوهر نفقه زن را می پردازد و یا اگر زن راضی باشد حاكم از جانب شوهر طلاق را جاری می كند.
امام: تحریرلوسیله، كتاب نكاح، القول فی الكفر، مسأله 10.
تبریزی - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل و استفتاء.
35- مسأله: زن نمی تواند نفقه روزهای آینده را از شوهرش طلب نماید.
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء
36- مسأله: نفقه را می توان به صورت پول یا عین به زن پرداخت، مثلاً می توان غذا را پخته یا نپخته و یا پول آن را به زن داد و زن نیز مالك آن می شود و هیچكدام از طرفین حق ندارند دیگری را ملزوم به پرداخت یا دریافت پول كنند.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسائل 13 و 14.
37- سؤال: آیا مرد می تواند پولهایی را كه زن با صرفه جویی در مخارج خانه پس انداز كرده، از زن طلب كند؟
جواب: اگر از نفقه زن بوده و زن با كم گذاشتن از خود صرفه جویی كرده، خیر نمی تواند. اما اگر از مخارج بچه ها بوده و یا عنوان دیگری داشته، بله می تواند پس بگیرد.
امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء
38- سؤال: اگر خانمی ماهانه از شوهرش برای مخارج تغذیه خانواده پول می گیرد ولی هر ماه مقداری از آن را پس انداز می كند، آیا می تواند بدون اذن شوهر برای خودش یا بچه ها با این پول لباس یا چیز دیگری بخرد؟
جواب: اگر شوهر ماهیانه را تملیك زن كرده، و اختیار مصرف را به او داده و یا ماهیانه نفقه خود زن است، بله می تواند بدون اجازه شوهر آن را خرج كند. اما نسبت به مخارج فرزندان و یا غیر آن اگر صرفه جویی كند، باید از شوهر اجازه بگیرد.
امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء.
39- مسأله: مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد، با شوهر نیست، ولی اگر شوهر مایل باشد كه زن را سفر ببرد،باید مخارج سفر او را بدهد.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2415.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
40- مسأله: وسایلی همچون فرش، روانداز، پرده، وسایل منزل و هر آنچه را كه مرد به عنوان نفقه در اختیار زن قرار می دهد اگر عین آن باقی باشد در ملك شوهر است. بنابراین اگر زن ناشزه شود یا طلاق داده شود، همه آن وسایل به شوهر مسترد می گردد. مگر آنكه آنها را به زن تملیك كرده باشد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 15.
41- سؤال: شوهر من اكثر حقوق خود را خرج دوستان و بستگان و پدر و مادرش می كند و من و بچه ها را به شدت در مضیغه قرار داده است آیا می توانم در هر ماه بخشی از حقوقش را از او بگیرم تا آن را صرف دیگران نكند؟
جواب: شما می توانید نفقه هر روز خود را در صبح همان روز از او مطالبه نمایید و بر مرد نیز واجب است ابتدا نفقه زن و مخارج بچه ها را بپردازد و اگر در آمد زیادتری داشت می تواند به دیگران ببخشد.
امام: با استفاده از تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 20.
42- مسأله: اگر مرد فقط به اندازه نفقه پول یا امكانات داشته باشد نمی تواند آن را به اقارب خود ببخشد، بله اگر بیش از نفقه داشت می تواند مازاد را ببخشد.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 20.
43- مسأله: تصرف در اموال شوهر بدون اذن او جایز نیست مگر آنكه زن علم به رضایت او داشته باشد. و همینطور تصرف مرد در اموال زن .
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7 .
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
در نتیجه: در صورتی كه مرد نفقه زن را می پردازد، زن نمی تواند بدون اجازه شوهر دست در جیب او كرده پول بردارد؛ و یا از وسائل او اعم از جوراب، انواع لباس یا وسایل منزل یا هر آنچه كه متعلق به شوهر است استفاده نماید. البته اگر زن بداند كه شوهر راضی است می تواند در اموال او تصرف كند، اگر چه اجازه نگرفته باشد.
و هینطور مرد حق ندارد بدون اجازه زن در اموال او تصرف كند. مثلاً زینت آلات او را بدون اجازه او بفروشد و یا اگر صاحب ملك یا مستغلاتی است آنها را بدون اجازه زن تصرف كند و...
البته در این موارد، تصرف در مواد خوراكی جهت خوردن استثناء شده است. زیرا در مواد خوراكی كافی است انسان علم به عدم رضایت صاحب مال نداشته باشد ولی علم به رضایت او لازم نیست .
44- مسأله: اگر منزل ملك شوهر باشد، زن اجازه ندارد كسی را كه شوهر راضی نیست به خانه او بیاید، دعوت كند، اگر چه آن شخص از بستگان نزدیك باشد.
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب، غضب، مسأله 6.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
در نتیجه: اگر شوهر بگوید راضی نیستم فلان شخص را دعوت كنی، زن اجازه ندارد او را جهت آمدن به منزل دعوت نماید. البته اگر او خودش آمد بر زن واجب نیست او را به منزل راه ندهد .
45- مسأله: اگر منزل ملك زن باشد، شوهر نمی تواند زن را از دعوت بستگان و نزدیكانش نهی كند، مگر آنكه این كار با حقوق مرد منافات داشته باشد. البته مرد می تواند به زن اجازه ندهد كه از وسائل و یا از پول و یا امكاناتی كه جزء اموال مرد است استفاده نماید.
امام - تبریزی : با استفاده از مدارك مسأله قبل.
توضیح: از آنجا كه مرد فقط دارای حقوق خاصی نسبت به زن می باشد و اجازه ندارد در موارد غیر آن، زن را امر و نهی كند، بنابراین اگر به زن بگوید فلان شخص را به منزل دعوت نكن، در صورتی كه منزل ملك زن باشد، اطاعت از او واجب نیست. مشروط به آنكه این دعوت با حقوق مرد منافات نداشته باشد و یا مثلاً اگر وظایف زن در خانه نسبت به مرد به واسطه این دعوت ترك نشود و یا موجب استفاده از وسائل و اموال مرد نگردد. اگر چه بهتر است در این صورت رضایت شوهر را كسب كند. بنابراین، اگر این دعوت موجب هتك حرمت زن یا شوهر می شود و یا لطمه به آبرو یا ناموس خانواده می زند و یا موجب می گردد كه خدای نكرده تعلق زن نسبت به شوهر كم شود، در نتیجه حقوق مرد را، مانند آرایش كردن یا دور كردن منافرات از خود و... را به خوبی اداء ننماید، دعوت كردن جایز نیست و زن باید شوهر را اطاعت كند.
46- سؤال: اگر زنی بدون اجازه شوهرش از پول یا مال او بردارد ولی می داند شوهرش راضی است، آیا گرفتن اجازه واجب است یا به همین اطمینان می تواند اكتفا كند؟ و در صورتی كه احتمال دهد او راضی است، حكم چگونه است؟
جواب: با احراز رضایت مانعی ندارد. ولی در صورت احتمال جایز نیست .
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
47- سؤال: آیا جایز است زن از پولی كه شوهرش برای مخارج خانه می دهد در منزل مجلس روضه یا ختم انعام و یا مانند اینگونه مجالس بر پا كند؟
جواب: اگر شوهر پول را تملیك زن كرده و اختیار مصرف آن را به زن داده، یا بداند شوهر راضی است مانعی ندارد والا جایز نیست.
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم - استفتاء.
48- سؤال: بر پا كردن مهمانی یا مجالس جشن میلاد ائمه علیهم السلام و یا مجالس عزاداری بدون اجازه شوهر در منزل برای زن چگونه است؟ و اگر شوهر راضی نباشد حكم چیست؟
جواب: بدون اذن شوهر جایز نیست و دعوت كردن بیگانه و ورود به منزل شوهر بدون اذن جایز نیست، مگر احراز رضایت شود.
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7.
بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
49- سؤال: آیا شرط بندی بین زن و شوهر جایز است؟
جواب: اگر مراد از شرط بندی قمار و برد و باخت است، جایز نیست.
بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء
نذر، عهد، قسم
50- مسأله: نذر یا عهد زن بدون اجازه شوهرش صحیح نیست، اگر چه بخواهد از مال خودش آن را اداء كند.
امام: تحریرالوسیله، القول فی النذر، مسأله 3 و توضیح المسائل، مسأله 2644.
بهجت: توضیح المسائل، مسأله 2136.
تبریزی - فاضل - مكارم: (8)
51- مسأله: اگر شوهر به زنش اجازه داد نذر كند و او نذر كرد، نمی تواند نذر او را باطل كند؛ و یا نمی تواند مانع وفای به نذرش گردد.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2645.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2654.
فاضل - مكارم: (9)
52- سؤال: اینجانب كارمند هستم و حقوق می گیرم، آیا می توانم بدون اجازه شوهرم مقداری از این حقوق را نذر كنم؟
جواب: نذر بدون اجازه شوهر باطل است.
امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤالات 10 و 11.
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2136.
تبریزی: فاضل - مكارم: (10)
53- سؤال: من بدون اجازه شوهرم نذر كردم اگر خدا حاجت مرا بدهد، فلان مقدار پول در فلان مورد مصرف كنم و چند ركعت نماز بخوانم و چند روز روزه بگیرم، ولی برای هیچكدام از شوهرم اجازه نگرفتم، مسأله را با او در میان گذاردم و او اجازه داد. آیا نذر من با اجازه او درست می شود یا نه؟
جواب: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدی آن را تصحیح نمی كند.
امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 9.
تبریزی - فاضل - مكارم (11)
54- مسأله: اگر زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد بعید نیست كه قسم او صحیح نباشد لكن نباید احتیاط را ترك كند(وجوباً).
امام: توضیح المسائل، مسأله 2673.
بهجت - تبریزی - مكارم (12)
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2750.
55- مسأله: اگر شوهر از قسم خوردن زن نهی كند قسم او صحیح نیست .
امام: توضیح المسائل، مسأله 2672.
بهجت: توضیح المسائل، مسأله 2123.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2681.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2749.
مكارم: توضیح المسائل، مسأله 2301.
هبه
56- سؤال: آیا زن می تواند از مال خودش بدون اذن شوهرش به كسی ببخشد(هبه كند)؟
جواب: هبه او از مال خودش صحیح است حتی اگر شوهر او را نهی كند.
امام: با استفاده از كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 11.
57- سؤال: اگر زنی مهر خود را به شوهر ببخشد بعد پشیمان شود می تواند آنرا طلب كند؟
جواب: تبریزی: اگر مهر در ذمه شوهر بوده و ابراء كرده نمی تواند مطالبه كند، و اگر عین خارجی بوده و بخشیده و در اختیار او قرار داده بنابر احتیاط نمی تواند پس بگیرد.
استفتاء
فاضل: اگر مهریه بر ذمه شوهر باشد با بخشیدن آن دیگر جای برگشت نیست. و اگر مهریه مانند خانه، زمین و امثال آنها باشد و در اختیار شوهر قرار داده باشد می تواند رجوع كند و پس بگیرد.
استفتاء.
58- سؤال: اگر در عقد شرط شود پرداخت مهریه از ناحیه شوهر ((عندالاستطاعه)) باشد، آیا زن می تواند علی رغم عدم قدرت شوهر بر پرداخت مهر، آن را از او طلب كند؟
جواب:
فاضل: در صورت عدم قدرت زوج، زوجه نمی تواند مطالبه نماید.
استفتاء.
تبریزی: در صورت عدم استطاعت، زن نمی تواند مهر را مطالبه كند حتی در لیله زفاف .
استفتاء.
جواب: اعضای خانواده مكلف به تحقیق نیستند و تا یقین به وجود مال حرام در بین اموال حاصل نشود تصرف مانع ندارد. امام: استفتائات، ج 2، ص 49، سؤل 134.
24- سؤال: شوهر من نماز نمی خواند وخمس نمی پردازد:
الف - آیا پولی را كه از او می گیرم برایم حلال است و یا باید خمس آن را بپردازم ؟
ب - حكم مواد غذایی كه به منزل می آورد و یا لباسهایی كه برای من و فرزندانم می خرد، چیست ؟
ج - حكم اقامت در خانه ای كه او با این پول تهیه كرده است چیست ؟
جواب:
تبریزی: برای شما جایز است. استفتاء
فاضل: اگر یقین نداشته باشد كه عین آن پول و عین آن غذا و لباس متعلق خمس است، برای شما اشكالی ندارد و راجع به اقامت در خانه چنین شخصی، اگر می توانید او را نصیحت كنید و با او مدارا نمایید و اگر مؤثر نشد حكم دیگری دارد. استفتاء
25- سؤال: آیا زن و شوهر می توانند طبق موازین شرعی و قوانین رسمی چیزی رابه یكدیگر بفروشند؟
جواب: هر یك می توانند ملك شرعی دیگری را از او بخرد.
امام - با استفاده از استفتائات، ج 2، ص 105، سؤال 85.
26- سؤال: آیا مرد می تواند همسر خود را مجبور به فروش اموالش نماید، مثلاً زن را وادار كند خانه یا ملكش را بفروشد؟
جواب: حق ندارد، و شوهر اختیار همسرش را (در اینگونه موارد) ندارد و طرفین حقوق متقابله ای دارند كه باید عمل كنند .
امام، استفتائات، ج 2، ص 78، سؤال 27.
تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
27- مسأله: اگر زن یا شوهر چیزی را به دیگری هبه كنند، تا زمانی كه آن چیز موجود باشد می توانند آن را پس بگیرند. لكن بنابر احتیاط مستحب بهتر است آن را پس نگیرد. امام - تحریرالوسیله، ج 2، كتاب الهبه، مسأله 8.
28- مسأله: در صبح هر روز زن مالك نفقه همان روز از مال شوهر می شود، البته به مقداری كه در آن روز مصرف می كند. (موارد و مقدار نفقه زن در قسمت حقوق ذكر خواهد شد، مراجعه نمایید.) بنابراین اگر مرد پول بیشتری به زن بدهد كه او به اندازه نفقه خود از آن پول بردارد، زن زائد بر آن را مالك نیست و شوهر می تواند آن را از زن پس بگیرد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 10.
تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
29- مسأله: اگر مرد نفقه یك روز یا یك هفته و یا مثلاً یك ماه را یك جا به زن بدهد، و زن با صرفه جویی و یا استفاده كردن از پولهای دیگر، مقداری از این پول را پس انداز كند، زن مالك آن است و شوهر حق پس گرفتن آن را ندارد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 11.
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 1897.
تبریزی: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2421.
فاضل: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2480.
توجه: معمولاً مردها علاوه بر نفقه زن مخارج بچه ها را هم به زن می پردازد، در مسأله فوق، زن فقط صاحب آن مقداری از پول می شود كه در تفقه خودش صرفه جویی كرده باشد. ولی صاحب مازاد بر مخارج فرزندان نیست. مگر آنكه شوهر آن را به زن تملیك كند.
30- مسأله: اگر مردی نفقه یك روز زن را نپردازد، در پایان آن روز به مقادر نفقه به گردن مرد، دین می آید و به زن مقروض می شود. چه زن آن را از مرد طلب كرده باشد یا نه.
31- مسأله: زن می تواند نفقاتی را كه شوهر نداده در هر زمانی از او مطالبه كند، و اگر شوهر نپرداخت، زن می تواند با مرجعه به حاكم شرع نفقه خود را از شوهر بگیرد، و در صورتی كه شوهر نداشته باشد كه نفقه را بپردازد به او مهلت داده می شود كه هر گاه توان پرداختن پیدا كرد بپردازد.
امام - تبریزی - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل.
بهجت: (6)
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی الفتضات، مسأله 10
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 1897
تبریزی: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2421
فاضل :با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2480
32- مسأله: اگر مردی نفقه زن را نپردازد، زن می تواند از تمكین به شوهر خود داری نماید و همچنین می تواند نزد حاكم رفته تا او شوهر را با مجبور به پرداخت مخارج زندگی زن كند و اگر دسترسی به حاكم ممكن نباشد، زن می تواند از اموال مرد به اندازه نفقه خودش بدون اذن او بردارد.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، القول فی نفقه الاقارب، مسأله 14.
33- مسأله: زنی كه از شوهر اطاعت می كند (یعنی ناشزه نیست) اگر مطالبه خرجی كند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممكن نیست چنانچه ناچار باشد معاش خود را تهیه كند، در موقعی كه مشغول تهیه معاش است اطاعت از شوهر بر او واجب نیست.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2416.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2425.
فاضل - مكارم: (7)
34- مسأله: اگر مردی بعد از عقد از پرداخت نفقه معذور شد (یعنی عذری كه شرع آن را قبول كند) زن نمی تواند عقد را فسخ كند. بلكه اگر مرد می تواند نفقه زن را بپردازد ولی نمی پردازد، زن می تواند طبق مسأله قبل عمل نماید. در هر حال یا حاكم از مال شوهر نفقه زن را می پردازد و یا اگر زن راضی باشد حاكم از جانب شوهر طلاق را جاری می كند.
امام: تحریرلوسیله، كتاب نكاح، القول فی الكفر، مسأله 10.
تبریزی - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل و استفتاء.
35- مسأله: زن نمی تواند نفقه روزهای آینده را از شوهرش طلب نماید.
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء
36- مسأله: نفقه را می توان به صورت پول یا عین به زن پرداخت، مثلاً می توان غذا را پخته یا نپخته و یا پول آن را به زن داد و زن نیز مالك آن می شود و هیچكدام از طرفین حق ندارند دیگری را ملزوم به پرداخت یا دریافت پول كنند.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسائل 13 و 14.
37- سؤال: آیا مرد می تواند پولهایی را كه زن با صرفه جویی در مخارج خانه پس انداز كرده، از زن طلب كند؟
جواب: اگر از نفقه زن بوده و زن با كم گذاشتن از خود صرفه جویی كرده، خیر نمی تواند. اما اگر از مخارج بچه ها بوده و یا عنوان دیگری داشته، بله می تواند پس بگیرد.
امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء
38- سؤال: اگر خانمی ماهانه از شوهرش برای مخارج تغذیه خانواده پول می گیرد ولی هر ماه مقداری از آن را پس انداز می كند، آیا می تواند بدون اذن شوهر برای خودش یا بچه ها با این پول لباس یا چیز دیگری بخرد؟
جواب: اگر شوهر ماهیانه را تملیك زن كرده، و اختیار مصرف را به او داده و یا ماهیانه نفقه خود زن است، بله می تواند بدون اجازه شوهر آن را خرج كند. اما نسبت به مخارج فرزندان و یا غیر آن اگر صرفه جویی كند، باید از شوهر اجازه بگیرد.
امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء.
39- مسأله: مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد، با شوهر نیست، ولی اگر شوهر مایل باشد كه زن را سفر ببرد،باید مخارج سفر او را بدهد.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2415.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
40- مسأله: وسایلی همچون فرش، روانداز، پرده، وسایل منزل و هر آنچه را كه مرد به عنوان نفقه در اختیار زن قرار می دهد اگر عین آن باقی باشد در ملك شوهر است. بنابراین اگر زن ناشزه شود یا طلاق داده شود، همه آن وسایل به شوهر مسترد می گردد. مگر آنكه آنها را به زن تملیك كرده باشد.
امام: تحریر الوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 15.
41- سؤال: شوهر من اكثر حقوق خود را خرج دوستان و بستگان و پدر و مادرش می كند و من و بچه ها را به شدت در مضیغه قرار داده است آیا می توانم در هر ماه بخشی از حقوقش را از او بگیرم تا آن را صرف دیگران نكند؟
جواب: شما می توانید نفقه هر روز خود را در صبح همان روز از او مطالبه نمایید و بر مرد نیز واجب است ابتدا نفقه زن و مخارج بچه ها را بپردازد و اگر در آمد زیادتری داشت می تواند به دیگران ببخشد.
امام: با استفاده از تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 20.
42- مسأله: اگر مرد فقط به اندازه نفقه پول یا امكانات داشته باشد نمی تواند آن را به اقارب خود ببخشد، بله اگر بیش از نفقه داشت می تواند مازاد را ببخشد.
امام: تحریرالوسیله، كتاب نكاح، فصل فی النفقات، مسأله 20.
43- مسأله: تصرف در اموال شوهر بدون اذن او جایز نیست مگر آنكه زن علم به رضایت او داشته باشد. و همینطور تصرف مرد در اموال زن .
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7 .
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
در نتیجه: در صورتی كه مرد نفقه زن را می پردازد، زن نمی تواند بدون اجازه شوهر دست در جیب او كرده پول بردارد؛ و یا از وسائل او اعم از جوراب، انواع لباس یا وسایل منزل یا هر آنچه كه متعلق به شوهر است استفاده نماید. البته اگر زن بداند كه شوهر راضی است می تواند در اموال او تصرف كند، اگر چه اجازه نگرفته باشد.
و هینطور مرد حق ندارد بدون اجازه زن در اموال او تصرف كند. مثلاً زینت آلات او را بدون اجازه او بفروشد و یا اگر صاحب ملك یا مستغلاتی است آنها را بدون اجازه زن تصرف كند و...
البته در این موارد، تصرف در مواد خوراكی جهت خوردن استثناء شده است. زیرا در مواد خوراكی كافی است انسان علم به عدم رضایت صاحب مال نداشته باشد ولی علم به رضایت او لازم نیست .
44- مسأله: اگر منزل ملك شوهر باشد، زن اجازه ندارد كسی را كه شوهر راضی نیست به خانه او بیاید، دعوت كند، اگر چه آن شخص از بستگان نزدیك باشد.
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب، غضب، مسأله 6.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2424.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2483.
در نتیجه: اگر شوهر بگوید راضی نیستم فلان شخص را دعوت كنی، زن اجازه ندارد او را جهت آمدن به منزل دعوت نماید. البته اگر او خودش آمد بر زن واجب نیست او را به منزل راه ندهد .
45- مسأله: اگر منزل ملك زن باشد، شوهر نمی تواند زن را از دعوت بستگان و نزدیكانش نهی كند، مگر آنكه این كار با حقوق مرد منافات داشته باشد. البته مرد می تواند به زن اجازه ندهد كه از وسائل و یا از پول و یا امكاناتی كه جزء اموال مرد است استفاده نماید.
امام - تبریزی : با استفاده از مدارك مسأله قبل.
توضیح: از آنجا كه مرد فقط دارای حقوق خاصی نسبت به زن می باشد و اجازه ندارد در موارد غیر آن، زن را امر و نهی كند، بنابراین اگر به زن بگوید فلان شخص را به منزل دعوت نكن، در صورتی كه منزل ملك زن باشد، اطاعت از او واجب نیست. مشروط به آنكه این دعوت با حقوق مرد منافات نداشته باشد و یا مثلاً اگر وظایف زن در خانه نسبت به مرد به واسطه این دعوت ترك نشود و یا موجب استفاده از وسائل و اموال مرد نگردد. اگر چه بهتر است در این صورت رضایت شوهر را كسب كند. بنابراین، اگر این دعوت موجب هتك حرمت زن یا شوهر می شود و یا لطمه به آبرو یا ناموس خانواده می زند و یا موجب می گردد كه خدای نكرده تعلق زن نسبت به شوهر كم شود، در نتیجه حقوق مرد را، مانند آرایش كردن یا دور كردن منافرات از خود و... را به خوبی اداء ننماید، دعوت كردن جایز نیست و زن باید شوهر را اطاعت كند.
46- سؤال: اگر زنی بدون اجازه شوهرش از پول یا مال او بردارد ولی می داند شوهرش راضی است، آیا گرفتن اجازه واجب است یا به همین اطمینان می تواند اكتفا كند؟ و در صورتی كه احتمال دهد او راضی است، حكم چگونه است؟
جواب: با احراز رضایت مانعی ندارد. ولی در صورت احتمال جایز نیست .
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
47- سؤال: آیا جایز است زن از پولی كه شوهرش برای مخارج خانه می دهد در منزل مجلس روضه یا ختم انعام و یا مانند اینگونه مجالس بر پا كند؟
جواب: اگر شوهر پول را تملیك زن كرده و اختیار مصرف آن را به زن داده، یا بداند شوهر راضی است مانعی ندارد والا جایز نیست.
امام - بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم - استفتاء.
48- سؤال: بر پا كردن مهمانی یا مجالس جشن میلاد ائمه علیهم السلام و یا مجالس عزاداری بدون اجازه شوهر در منزل برای زن چگونه است؟ و اگر شوهر راضی نباشد حكم چیست؟
جواب: بدون اذن شوهر جایز نیست و دعوت كردن بیگانه و ورود به منزل شوهر بدون اذن جایز نیست، مگر احراز رضایت شود.
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7.
بهجت - تبریزی - فاضل - مكارم: استفتاء.
49- سؤال: آیا شرط بندی بین زن و شوهر جایز است؟
جواب: اگر مراد از شرط بندی قمار و برد و باخت است، جایز نیست.
بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء
نذر، عهد، قسم
50- مسأله: نذر یا عهد زن بدون اجازه شوهرش صحیح نیست، اگر چه بخواهد از مال خودش آن را اداء كند.
امام: تحریرالوسیله، القول فی النذر، مسأله 3 و توضیح المسائل، مسأله 2644.
بهجت: توضیح المسائل، مسأله 2136.
تبریزی - فاضل - مكارم: (8)
51- مسأله: اگر شوهر به زنش اجازه داد نذر كند و او نذر كرد، نمی تواند نذر او را باطل كند؛ و یا نمی تواند مانع وفای به نذرش گردد.
امام: توضیح المسائل، مسأله 2645.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2654.
فاضل - مكارم: (9)
52- سؤال: اینجانب كارمند هستم و حقوق می گیرم، آیا می توانم بدون اجازه شوهرم مقداری از این حقوق را نذر كنم؟
جواب: نذر بدون اجازه شوهر باطل است.
امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤالات 10 و 11.
بهجت: با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2136.
تبریزی: فاضل - مكارم: (10)
53- سؤال: من بدون اجازه شوهرم نذر كردم اگر خدا حاجت مرا بدهد، فلان مقدار پول در فلان مورد مصرف كنم و چند ركعت نماز بخوانم و چند روز روزه بگیرم، ولی برای هیچكدام از شوهرم اجازه نگرفتم، مسأله را با او در میان گذاردم و او اجازه داد. آیا نذر من با اجازه او درست می شود یا نه؟
جواب: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدی آن را تصحیح نمی كند.
امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 9.
تبریزی - فاضل - مكارم (11)
54- مسأله: اگر زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد بعید نیست كه قسم او صحیح نباشد لكن نباید احتیاط را ترك كند(وجوباً).
امام: توضیح المسائل، مسأله 2673.
بهجت - تبریزی - مكارم (12)
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2750.
55- مسأله: اگر شوهر از قسم خوردن زن نهی كند قسم او صحیح نیست .
امام: توضیح المسائل، مسأله 2672.
بهجت: توضیح المسائل، مسأله 2123.
تبریزی: توضیح المسائل، مسأله 2681.
فاضل: توضیح المسائل، مسأله 2749.
مكارم: توضیح المسائل، مسأله 2301.
هبه
56- سؤال: آیا زن می تواند از مال خودش بدون اذن شوهرش به كسی ببخشد(هبه كند)؟
جواب: هبه او از مال خودش صحیح است حتی اگر شوهر او را نهی كند.
امام: با استفاده از كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 11.
57- سؤال: اگر زنی مهر خود را به شوهر ببخشد بعد پشیمان شود می تواند آنرا طلب كند؟
جواب: تبریزی: اگر مهر در ذمه شوهر بوده و ابراء كرده نمی تواند مطالبه كند، و اگر عین خارجی بوده و بخشیده و در اختیار او قرار داده بنابر احتیاط نمی تواند پس بگیرد.
استفتاء
فاضل: اگر مهریه بر ذمه شوهر باشد با بخشیدن آن دیگر جای برگشت نیست. و اگر مهریه مانند خانه، زمین و امثال آنها باشد و در اختیار شوهر قرار داده باشد می تواند رجوع كند و پس بگیرد.
استفتاء.
58- سؤال: اگر در عقد شرط شود پرداخت مهریه از ناحیه شوهر ((عندالاستطاعه)) باشد، آیا زن می تواند علی رغم عدم قدرت شوهر بر پرداخت مهر، آن را از او طلب كند؟
جواب:
فاضل: در صورت عدم قدرت زوج، زوجه نمی تواند مطالبه نماید.
استفتاء.
تبریزی: در صورت عدم استطاعت، زن نمی تواند مهر را مطالبه كند حتی در لیله زفاف .
استفتاء.